Press reviews
De geheimen van Barslet / The secrets of Barslet 2012 Press reviews
Cinemagazine - 15 december 2012 - Bart Rietvink
1/2
Cinemagazine - 15 december 2012 - Bart Rietvink
1/2Cultureel Nederland timmert de laatste jaren flink aan de weg met kwaliteitsseries en –films, die beter bekeken en gewaardeerd worden dan ooit. De serie ‘De geheimen van Barslet’ is ook zo’n product om trots van te worden. Een serie met mooie, universele thematiek, hoge productiewaarden en tijdloze, magisch realistische sfeer. De serie is al wel vergeleken met ‘Twin Peaks’ en dit is te begrijpen. In beide gevallen krijgt een agent uit de stad te maken met allerlei mysteries in een kleine dorpsgemeenschap, waar een vreemde, beklemmende sfeer hangt en iedereen wel wat te verbergen lijkt te hebben.
Maar waar in ‘Twin Peaks’ de kijker via getuigenverslagen en latere handelingen van personages achter de ware toedracht van een misdaad moet zien te komen, in ‘De geheimen van Barslet’ wordt de waarheid geopenbaard door steeds opnieuw dezelfde essentiële momenten mee te maken; zeven keer, steeds vanuit het perspectief van een ander personage. Dit concept is niet slechts een leuke gimmick: het voegt ook echt iets toe. In eerste instantie lijkt het, vanwege het oogpunt van de agent, dat als eerste behandeld wordt, vooral te gaan om het vinden van de verantwoordelijke(n) voor enkele branden in Barslet. Er lijkt een complot gaande te zijn, waarbij waarschijnlijk misbruik wordt gemaakt van de onbekendheid van de agent met de cultuur en personen in Barslet. De dorpelingen lijken ook wel meer over zijn verleden te weten dan andersom. Willen ze hem erin luizen? Het verhaal blijkt echter, voortdurend, net iets anders in elkaar te zitten dan het lijkt, en de zeven losse verhalen hebben allemaal een interessante eigen sfeer en invalshoek. Het palet aan emoties en problemen wordt ook steeds groter. Zo blijven de branden in iedere versie van het verhaal terugkomen als centrale ijkpunten, maar gaat er steeds meer meespelen, en komen vooral de menselijke problemen en emoties naar voren als belangrijkste aandachtspunten. Aan de structuur van de serie ligt een duidelijke boodschap ten grondslag: er zitten vele kanten en “waarheden” aan een verhaal, en je zou niet te snel klaar moeten staan met je oordeel. Vaak blijkt een personage dat in één van de verhalen als schurk wordt aangemerkt, in een volgend verhaal eigenlijk heel menselijk en soms zelfs compleet zonder schuld te zijn, met zo zijn eigen begrijpelijke wensen, frustraties en problemen.
In de film komen verschillende thema’s, trauma’s, en maatschappelijke dilemma’s voorbij. Discriminatie en de acceptatie van immigranten, draagmoederschap, schuld en boetedoening, geloof, en nog veel meer. Deze onderwerpen worden vaak van verschillende kanten belicht en laat het goeddeels aan de kijker om hierover te oordelen. De serie is stijlvol gefilmd, de setting is perfect gekozen – het pittoreske Friese dorpje Oosterlittens stond model voor Barslet – en de sfeer is tijdloos: een aantrekkelijke, geloofwaardige mix van jaren zestig en het heden. De naam “Barslet” is bewust dubbelzinnig, want het dorpje met deze naam kent ook een vrouw die aan deze kwalificatie voldoet, maar ook zij is niet met een term te vangen. Ze is levenslustig, geniet van mannelijke aandacht, maar ze is ook onzeker en soms juist het slachtoffer. En ook al weet ze verschillende mannen te verleiden, ze blijft toch sympathiek overkomen en het is uiteindelijk moeilijk om haar veel kwalijk te nemen.
Het acteerwerk is meestal uitstekend, waarbij vooral de vrouwen opvallen. Sanneke Bos heeft het duidelijk moeilijk als kleuterjuf Roelie en aanstaande moeder van een kind waarvan haar eigen zus draagmoeder is, en speelt mooi de nuances van haar obsessie en onzekerheden. En Sallie Harmsen blijft, na haar geweldige rol in ‘Het echte leven’, een ware revelatie. ‘De geheimen van Barslet’ is inmiddels op dvd verschenen maar de losse afleveringen kunnen wel het beste met enige tussenpozen bekeken worden. Het is weliswaar interessant om steeds hetzelfde vanuit een ander perspectief te zien, maar kort na elkaar bekeken, kan dit toch enigszins eentonig overkomen. Weer diezelfde branden, weer dat ene vreselijke sterfgeval, weer die klopjacht die uitbreekt tegen het einde van de aflevering(en). Ook zijn sommige handelingen van personages wat onwaarschijnlijk en maakt niet elk personage een even bevredigende ontwikkeling door. Maar over het geheel genomen is ‘De geheimen van Barslet’ een ambitieuze, sterk geacteerde, interessante en zeer goed geslaagde dramaserie.
Parool Maandag 19 november PS 19, Han Lips
BARSLET, ONHEILSPELLENDE EN ENERVERENDE DOLLEMANSRIT Even leek het erop alsof 'De geheimen van Barslet' toçh nog op een teleurstelling zou uitlopen. De eerste af- leveringen van de dramaserie waren veelbelovend. De cast, met onder anderen Raymond Thiry, Sally Harmsen en Teun Luijkx, wekte met gemak het fictieve en tijdloze Hollandse dorp Barslet tot leven. En wat voor leven leiden ze daar; Er vliegen een auto, poli- tiebureau en boerderij in brand. Een gewaagd spel van de dorpsjeugd leidt tot de dood van één van hen. De barvrouw duikt in een paar dagen tijd met vier mannen in bed, onder wie een familielid. En het regent heel veel vissen. Toch deed de aflevering van vorige week vrezen voor een anticlimax. Dat had te maken met de opzet van de serie, waarbij telkens dezelfde gebeurtenissen door de ogen van een ander personage worden verteld. Het verhaal van super- marktmedewerker Jahwar leek te veel op dat van zijn dochter Nashwa, die in de derde aflevering centraal stond.
Het slot van afgelopen zaterdag was een stuk minder voor- spelbaar. Eerder hadden we al gezien dat schooljuf Roelie moeite had met het feit dat ze geen kinderen kon krijgen. Zaterdag bleek dat haar problemen wat dieper geworteld zijn. En hoe want haar gekonkel zet het hele dorp op stelten. "We zijn allemaal blind geweest, ik ook. En ik, ik had het moeten voorkomen," verzucht politieagent Björn. Gelukkig was hij ook blind. Anders hadden wij als kijkers deze onheil- spellende en enerverende dollemansrit moeten missen.
De Telegraaf, 8 oktober 2012, door Marcel Peereboom Voller
In de jaren negentig van de vorige eeuw keek Nederland naar de serie Twin Peaks. FBI-agent Dale Cooper werd naar dit dorpje uitgezonden om een moord te onderzoeken, maar de geheimzinnige inwoners en vreemde gebeurtenissen zetten hem telkens op het verkeerde been. Ook de kijker werd verrast door de plotwendingen en het was een sport onder Twin Peaks-fans om de meest obscure details van de cultserie te verklaren. De nieuwe dramaserie De geheimen van Barslet (NCRV/ NTR) ademt dezelfde mysterieuze sfeer: Politieman Bjorn Moonen verhuist van de grote stad naar het dorpje Barslet. Hij is de nieuwe agent van de op het eerste gezicht slaperige plattelands- gemeente. Maar al snel blijkt er een pyromaan actief en ontmoet hij de onstuimige Manon, die achter de tap van het café staat en de naam van haar dorpje eer aan doet.
Net als de andere inwoners lijkt ook zij iets te verbergen te hebben. Hoogtepunten van de eerste aflevering waren twee vervreemdende taferelen: bekeken door de ogen van de nieuwkomer zag het dorpsfeest er uit als een onheilspellend ritueel. Goed gedaan. En er was het moment dat het duizenden vissen regende. Nu kwamen de vissen niet zomaar uit de lucht vallen aangezien het hoe, wat en waarom van deze scène vorige week uit de doeken werd gedaan in De wereld draait door. Daardoor was de verrassing er een beetje af, maar indrukwekkend was het wel. Zo blijft de kijker na dit Twin Peaks in de polder vol vragen zitten, waardoor je vanzelf naar aflevering twee verlangt. En dat is natuurlijk precies de bedoeling van de makers...
Volkskrant, 28 augustus 2012
De geheimen van Barslet (NCRV en NTR, vanaf zaterdag 6 oktober, 20:20 uur op Nederland 2)
Nederland is verslingerd aan Scandinavische series zoals The killing en Borgen, maar ook op eigen bodem worden goede dramaseries gemaakt. Een daarvan is De geheimen van Barslet, de zevendelige reeks die de NCRV en NTR samen uitzenden vanaf zaterdag 6 oktober. In het dorpje Barslet gebeuren vreemde dingen: op klaarlichte dag regent het vissen, een jongetje kan de toekomst voorspellen en geregeld vliegt er een woonhuis, politiebureau of auto in brand. De gebeurtenissen blijven gedurende de afleveringen hetzelfde, alleen worden ze steeds vanuit het gezichtspunt van een andere dorpsbewoner verteld. Zo moet het de kijker langzaam duidelijk worden waarom de dorpelingen graag vaak en veelbetekenend zwijgen en vooral veel te verbergen lijken te hebben.
Een van de inwoners verklaart in de eerste aflevering aan de zojuist gearriveerde nieuwe politieagent de ietwat vreemde naam van het dorp: ‘Bars is ruw, let is mens: ruwe mens.’ Op het eerste gezicht is daar weinig van te zien. Barslet lijkt een doodgewoon dorpje, waar jongeren met brommers over de dijk scheuren, waar af en toe een eenzame bus door het landschap rijdt, en waar de vele blonde, rondborstige vrouwen eruitzien alsof ze zojuist uit een reclame van een kaasfabrikant zijn gestapt. Schijn bedriegt, ontdekt de nieuwkomer in de vorm van politieagent Bjorn (Dragan Bakema) al snel. Hij heeft als buitenstaander veel moeite de dorpse mores te doorgronden.
NRC Handelsblad, 6 oktober 2012, door Charlotte van ’t Wout
In het echte Barslet blijft niets lang geheim De dramaserie De geheimen van Barslet werd opgenomen in het Friese dorpje Easter- littens. Net zo gesloten, net zo nuchter. Het is stil in Easterlittens. Op donderdagmiddag twee uur, als de kinderen op het drie klassen tellende dorpsschooltje zitten, de moeders hun werk doen in de verpleging of thuiszorg en de vaders in de bouw, is er niemand op straat. Het Friese dorp ligt er netjes bij. De tuinen zijn aangeharkt, de gevels schoongespoten. Op het kerkhofje naast de protestantse kerk, waar nog iedere drie weken een dienst wordt gehouden, heeft het graf van een kleuter die twintig jaar geleden stierf verse bloemen. Hier vonden twee jaar geleden de opnames plaats van De geheimen van Barslet, vanaf vanavond op tv. De ambitieuze dramaserie met een budget van 3,5 miljoen euro lag sindsdien op de plank, omdat de publieke omroep per seizoen maar één ‘auteursserie’ tegelijk uitzendt; recent waren dat A’dam-E.V.A. en Lijn 32. De serie draait om de geheimen van een klein plattelandsdorp, waar veel ruwe (‘bars’ in het dialect van de serie) mensen (‘let’) wonen. Ze roddelen, konkelen, gaan veelvul- dig vreemd, en dan zijn er ook nog mysterieuze branden en een vissenregen. Van de 78 draaidagen van de serie werd meer dan de helft geschoten in Easterlittens (Oosterlittens), waar 470 mensen wonen.
Het dorpsplein was zeer geschikt: met een groot café, en een huis dat dienst kon doen als politiebureau. Tineke Hallema (62) doet open bij het huisje waar in de serie het politiebureau is. Haar dochter woont er tijdelijk met haar gezin, in afwachting van een nieuwbouwhuis dat in een weiland naast het dorp is verschenen. Haar kleinzoon was - zoals bijna heel het dorp - figurant in Barslet, vertelt ze [..]. Ze is enthousiast over de opnames. Ze namen wel het hele dorp over, die jongens van de film. Dan mocht er op zaterdag geen gras worden gemaaid, vanwege de herrie. Dat was lastig. Maar het was ook mooi. Zo veel gebeurt er normaal niet in Easterlittens. ,,Je wordt als dorp toch op de kaart gezet.
Toen Geert Mak zijn boek over Jorwerd schreef kenden mensen dat dorp daarna ook.". Een beetje zorgen maakt Hallema zich wel, of de rest van het land nu niet het idee krijgt dat iedereen in Friesland nog op klompen loopt. ,,Alsof wij wars zijn van moderne dingen." De geheimen van Barslet speelt zich af in een onbestemde tijd. Anjet Daanje schreef het scenario met haar eigen jeugd in gedachten. Ze groeide op in de jaren 70 in het Drentse Wijster, bekend van de Molukse treinkaping. Ze houdt van gesloten gemeenschappen. Dus heeft de dorpsagent van Barslet wel een laptop, maar niemand een mobiele telefoon. De buitenwereld lijkt volledig afwezig. Dragan Bakema, die politieagent Bjorn speelt, noemt Barslet ,,een dorp dat niet meer bestaat". ,,Tijd of moderniteit, bepaalt niets in Barslet. Het is een soort Duckstad. Er is een bank, een café, een politiebureau. Dat heb je nergens meer." [...] De eerste aflevering van de serie, vanavond, kunnen de dorpelingen samen bekijken op een groot scherm op het plein voor het café. Sommigen zagen al eerder afleveringen, waarbij ze vooral op de voor hen bekende figuranten hadden gelet. Dat hun dorp uit de serie dreigend en gesloten oogt, zagen ze niet. Kapster Anke Rodenhuis (45), die hielp met de grime van de serie: ,,Dan staat er ineens een huis op een plek waar dat helemaal niet hoort te staan.” Ook met de heftige seksscènes hadden ze geen moeite. Tineke Hallema: ,,0h, zolang wij zelf niet uit de kleren gaan." Dat is die Friese nuchterheid.
Trouw, 1 september 2012, door Hans Nauta
Nederlands televisiedrama succesvoller dan ooit Het nieuwe tv-seizoen staat op het punt te beginnen. Wat kunnen we verwachten nu de publieke omroep te maken krijgt met bezuinigingen en de concurrentiestrijd bij de commerciële zenders groter is dan ooit? Slot van een drieluik: de dramaseries. Het is haast een bijbelse plaag die het dorpje Barslet treft. Politieagent Bjorn Moonen zit achter het café te roken, als er zomaar een vis voor hem neervalt. Daar ligt-ie te spartelen op de binnenplaats. Moonen kijkt om zich heen, dan naarboven, en daar slaat een tweede vis midden in zijn gezicht. De hemel barst open: duizenden vissen kletteren neer op de keien, door autoruiten, op verbijsterde dorpelingen.
In de tv-serie De geheimen van Barslet loopt Moonen, gespeeld door Dragan Bakema, tegen veel meer onverklaarbare gebeurtenissen aan. De meeste worden opgelost, maar de vissenregen blijft na zeven afleveringen een mysterie. Toch kan zoiets echt gebeuren, zegt Anjet Daanje, bedenkster en scenarioschrijfster van de NTR/NCRV-serie. Tijdens een slapeloze nacht zag ze een tv-programma over een Amerikaans stel dat het in de jaren dertig was overkomen. “De vrouw probeerde de vissen nog te redden door ze in haar rok te nemen en in de sloot te werpen.” De geheimen van Barslet, vanaf oktober op tv, is één van de nieuwe dramaseries die televisiedirecteur Gerard Timmer deze zomer noemde als aanwinst voor ‘het rijkste podium van Nederland’, oftewel de Nederlandse Publieke Omroep. Het woord bezuini- ging kwam in zijn presentatie niet voor. Integendeel, hij vertelde dat podium te gaan vernieuwen. Neder- lands drama is daarbij een belangrijke troef. [...]
Nederlands televisiedrama maakt een bloeiperiode door. De afgelopen jaren waren er genoeg hits om die stelling te onderbouwen. Van Annie MG (2010) tot A’dam E.V.A. (2011): goed besproken door kenners, goed bekeken door het publiek. Dat succes past in een internationale trend, zegt Hans Maarten van den Brink, directeur van het Mediafonds dat subsidies verstrekt aan omroepen en producenten. “Wereldwijd zie je een opleving van tv-drama. Op televisie gebeuren interessantere dingen dan in de bioscopen. Niet alleen bij het Amerikaanse productiehuis HBO, ook bij ons.” [...]
De omroepen, de netmanagers en de fondsen zijn beter gaan samenwerken en werken ook ‘minder hapsnap’ dankzij de duidelijke profilering van de drie zenders, verklaart Blok de bloei. “Sinds 2010 zijn we aan het oogsten.” Een en al goed nieuws. Toch niet: de ommekeer is in zicht, zegt Blok, die als eindredacteur verbonden is aan de NTR. “We zitten in de glijdende schaal naar beneden. Wat de bezui- nigingen betreft moet de grote klap nog komen.” Bedenk dat het drie tot vijf jaar duurt om een serie te maken, zegt Van den Brink. “Komend seizoen plukken we de vruchten van wat toen is bedacht, geschreven, goedgekeurd. Zo’n serie als De geheimen van Barslet ligt al lang klaar.” Al in 2006 begon Daanje te schrijven. Overigens heeft de publieke omroep de serie een jaar uitge- steld. Blok: “Dat gebeurt vaker met dramaseries en het is ons een doorn in het oog. Voor sport en nieuws is wel altijd zendtijd genoeg.” Drama is een duur genre en daarom een doelwit bij bezuinigingen. De geheimen van Barslet kost 3,2 miljoen euro. Prijzig waren de speciale effecten: de vissenregen vereiste heel wat computerwerk en verder brandt in Barslet het een en ander af. In prijs is de serie vergelijkbaar met Annie MG, kostbaar door alle zang en dans. [...]
“Zoals onze filmindustrie geen Hollywood moet spelen, moeten onze dramaseries niet op die uit Scandinavië gaan lijken”, vindt scenarioschrijfster Daanje. “We moeten vooral onszelf zien te vinden, en dat kan door veel te maken.” Ze vreest dat we de komende jaren simpeler drama gaan zien. Ook Blok vreest voor vervlakking. “In Spanje, Duitsland en Frankrijk krijgen kijkers vooral melodrama’s, ziekenhuis- en flauwe politieseries voorgeschoteld. Die kant moeten we niet op.” [...]
Daanje doorloopt het klassieke talententraject. Als kind schreef ze hoorspelen en filmscenario’s die ze met haar broer verfilmde. Ze schreef vanaf 2001 korte films voor de NPS die opvielen. Daardoor kreeg ze de kans om een speelfilm te schrijven (Schemer) en de serie over Barslet. [...] Ze heeft een nieuw idee ingediend bij de NCRV, zoals ze ooit twee A4-tjes over De geheimen van Barslet naar de NPS stuurde. Paragon, dat zich afspeelt op een eiland. “Ik merk dat Hilversum afwachtender is geworden door fusies en bezuinigingen die de omroepen boven het hoofd hangen. Niemand durft nog zo goed.” De economische crisis kan ook een argument zijn om juist op drama te blijven inzetten, zegt Blok. “Ook in tijden van ellende wil je iets waardevols zien, wat fijn is om naar te kijken en waarin je je kunt verliezen.”
Trouw, 8 oktober 2012, door Willem Pekelder
Hemelse vissen en helse branden in Fries dorpje Het was de week van de wonderbaarlijke visregen. Meer dan 2500 exemplaren daalden uit de hemel neer in de nieuwe NCRV/NTR-dramaserie De geheimen van Barslet. Matthijs van Nieuwkerk had op zijn bureau het ‘mirakel’ van Barslet gevisualiseerd: een berg namaakvissen. [...] Over voorpubliciteit had de nieuwe serie niet te klagen. Vóór deel één op tv was, had de reeks al drie nominaties voor Gouden Kalveren op zak. De VPRO liet in ‘Het gala van de Nederlandse Film’ nogmaals de trailer met vallende vissen zien. Niettemin had de jury anders besloten. Geen Beelden voor Barslet. De serie is er niet minder om. Je voelt vanaf de eerste minuut een zinderende spanning, al komt dat mede doordat we al dagenlang lekker worden gemaakt . Een marketingprijs is het minste waarmee men deze reeks mag belonen.
Toch is ook het acteerwerk van grote klasse. Hoofdrolspelers Dragan Bakema (dorpsagent Bjorn) en Sallie Harmsen (serveerster Manon) wekken in deel één voldoende nieuwsgierigheid om ook volgende week weer te willen vertoeven in het denkbeeldige dorp in Friesland (in werkelijkheid Easterlittens), waar plagen van Bijbelse proporties plaatsvinden: niet alleen hemelse vissen, maar ook helse branden. Dat alles gegoten in een surrealistisch jaren-vijftigsfeertje: touwtje springende meisjes in jurken, dreigend klokgebeier, kerkgang op zondag en een agent die met z’n wrede aanpak tegenwoordig meteen Kamervragen zou krijgen van Emile Roemer. Het scenario (van Anjet Daanje) is ingenieus, bijna wiskundig, en bovenal een dramaturgisch hoogstandje. De apocalyptische gebeurtenissen worden elke aflevering vanuit een andere hoofd- persoon bezien: één verhaal, zeven waarheden. Ik krijg hetzelfde gevoel als bij lezing van Belcampo’s Het grote gebeuren: de eindtijd is aangebroken. Dat een jaar later nog vissen werden teruggevonden in de dakgoten van Easterlittens maakt me er niet geruster op.
De Groene Amsterdammer, 5 oktober 2012, door Walter van der Kooi
Snelkookpan van hartstochten [...] Een nieuw groot project, De geheimen van Barslet, deze keer van de combinatie NCRV-NTR. Tegenhanger van A’dam–E.V.A waarin de grote stad niet alleen decor maar ook onderwerp was. Barslet is dorpsdrama waarin betrekkingen tussen mensen bepaald worden door kleine schaal, sociale controle, isolement. Vergeet de kneuterigheid van Dokter Deen en de ongein van Dokter Tinus: dit is ambitieus en heftig drama.
In de eerste aflevering arriveert de vreemdeling uit de klassieke dramaturgie in persoon van de nieuwe politieagent. Door zijn ogen zien we een gemeenschap waarvan we de verhoudingen en codes moeten gaan ontsluieren. En de geheimen die legio en heftig zijn. Barslet is geen gewoon dorp, het is een snelkookpan van hartstochten. Deels is het archaïsch (welk dorp heeft nog een eigen agent en cel?), deels actueel (de Iraakse vluchteling en zijn trauma’s). Deels is het realistisch, deels magisch: wie het vissen laat regenen zet hoog in [...] De ambitie van de productie ligt ook in de vorm: sleutelscènes uit de eerste aflevering komen in alle volgende terug, steeds bezien vanuit het perspectief van een ander personage. Vanaf aflevering twee is de agent figurant. Steeds dus ook die wonderbaarlijke regen die elk personage overvalt in een andere, maar steeds cruciale situatie in haar/zijn leven. Het is een dramaturgische en productionele tour de force. [...]
GPD (regionale kranten), 6 oktober 2012, door Rivka Groenier
Een dorp met meerdere waarheden Het regent vissen en elke keer als de promiscue barvrouw met een nieuwe man aanpapt vliegt er iets in de fik. De nieuwe dramaserie De geheimen van Barslet zit vol wonderlijke gebeurtenissen. Maar niets is wat het lijkt. [...]
De nieuwe zevendelige dramaserie De geheimen van Barslet, een coproductie van NTR en de NCRV, laat zich nog het beste omschrijven als een dorpse mozaïekvertelling met een vleugje Twin Peaks. Opletten is geboden bij deze acht- baanrit vol tijdssprongen. Een tikje experimenteel dekt de lading ook aardig. Cruciale gebeurtenissen komen in meerdere afleveringen terug en worden telkens vanuit het perspectief van een andere hoofdrolspeler verteld, waardoor de zaken keer op keer niet zo eenduidig blijken zijn als ze aanvankelijk leken. Telkens valt er een puzzelstukje op zijn plek. Aan het einde van de rit is de hele puzzel opgelost, belooft scenarioschrijfster Anjet Daanje. Het is maar goed dat ze wiskunde studeerde - ,,Ik ben zelfs nog een jaar aio geweest aan de Universiteit van Eindhoven’’ - voordat ze besloot dat ze toch liever schrijfster wilde zijn. ,,Als ik niet zo logisch kon denken, was dit me namelijk niet gelukt.’’ Met het basisidee van de wonderlijke serie liep ze al jaren rond. ,,Ik wilde al heel lang een script schrijven over een klein dorp waar allerlei vreemde dingen gebeu- ren. Omdat ik zelf in een dorp ben opgegroeid ken ik dat wereldje goed. Het is een prachtige gesloten microkosmos, waar je veel in kwijt kunt.’’
Ze maakte jarenlang noties van vreemde zaken die ze misschien kon gebruiken. Die vissenregen – het enige geheim dat niet wordt ontrafeld - moest er in, dat stond van meet af aan vast. ,,Een jaar of tien geleden zag ik een programma op Discovery Channel over gekke dingen die uit de lucht vielen. Daar kwam ook echtpaar in voor dat in de jaren dertig uit wandelen was toen het opeens vissen regende. Niemand wist waar ze vandaan kwamen en, dat vond ik nog het mooiste, die vrouw heeft er zo veel mogelijk in haar schort geschept om ze in de sloot te kieperen.’’ De scène waarin het pittoreske dorpsplein wordt bedolven onder een berg spartelende vissen, is even spectaculair als bevreemdend. Een kleine geruststelling voor dierenliefhebbers: er werden geen levende vissen gebruikt. De vissen die vanaf hoogwerkers op de acteurs werden gekieperd, zijn van kunststof, de levensechte exemplaren werden digitaal toegevoegd. De geheimen van Barslet werd volledig opgeno- men in het 400 zielen tellende Friese dorp Ooster- littens. In 80 draaidagen voor een voor Nederlandse begrippen flink budget van 3,5 miljoen euro. Oosterlittens is maar wat trots op de hoofdrol. De vijftig man sterke karavaan van cast en crew werd gastvrij onthaald en de bewoners lieten zich dankbaar inzetten als figuranten. [...]
Met de tijdsduiding was hij opzettelijk minder precies. Het verhaal speelt zich af in de jaren zestig – de jeugd van de schrijfster - maar de dorpsagent maakt zijn aantekeningen op een moderne laptop en er verschijnt zelfs een mobiel pinapparaatje in beeld. Het ene moment rammelt er een oude bus voorbij, dan staat er een moderne SUV op het erf. Alle mannen dragen hemden, alle vrouwen jurken en televisie en radio lijken niet te bestaan, maar je ziet wél hypermoderne windmolens. Paval Conen: ,,Die ‘fouten’ hebben we er bewust in gestopt om de serie een soort tijdloosheid te geven. We wilden niet een verhaal dat over vijf jaar verouderd is.
De setting is een dorp in de jaren zestig maar de problematiek die wordt aangesneden is heel modern. Er woont een asielzoekersgezin in het dorp, er is sprake van versluierde discriminatie, dat zijn thema’s van nu. Een onderwerp als draag- moederschap werd in die tijd in een zwartekousen- dorp ook echt niet open en bloot besproken.’’ Volgens de regisseur kun je elke aflvering van de erie zien als een compleet verhaal rond één personage. ,,De ene aflevering is heel verstild, en dan beland je weer in een emotionele achtbaan.’’ De geheimen van Barslet (voor wie het zich afvraagt: ja, de titel is dubbelzinnig bedoeld), hapt lekker weg. Het is spannend en bij vlagen zelfs een tikje soapy. Maar het is ook een serie met een bloedserieuze boodschap, daar doen de makers bepaald niet geheimzinnig over. Daanje: ,,Mensen denken vaak erg zwart-wit. Als iedereen zou beseffen dat er vaak meerdere waarheden zijn, dan zag de wereld er heel anders uit.’’ Paval Conen trekt de vergelijking met het actuele ‘politieke circus’. ,,Iedereen verkondigt daarin zijn waarheid alsof het de enige is. Maar zo simpel is het natuurlijk nooit.’’
Maar waar in ‘Twin Peaks’ de kijker via getuigenverslagen en latere handelingen van personages achter de ware toedracht van een misdaad moet zien te komen, in ‘De geheimen van Barslet’ wordt de waarheid geopenbaard door steeds opnieuw dezelfde essentiële momenten mee te maken; zeven keer, steeds vanuit het perspectief van een ander personage. Dit concept is niet slechts een leuke gimmick: het voegt ook echt iets toe. In eerste instantie lijkt het, vanwege het oogpunt van de agent, dat als eerste behandeld wordt, vooral te gaan om het vinden van de verantwoordelijke(n) voor enkele branden in Barslet. Er lijkt een complot gaande te zijn, waarbij waarschijnlijk misbruik wordt gemaakt van de onbekendheid van de agent met de cultuur en personen in Barslet. De dorpelingen lijken ook wel meer over zijn verleden te weten dan andersom. Willen ze hem erin luizen? Het verhaal blijkt echter, voortdurend, net iets anders in elkaar te zitten dan het lijkt, en de zeven losse verhalen hebben allemaal een interessante eigen sfeer en invalshoek. Het palet aan emoties en problemen wordt ook steeds groter. Zo blijven de branden in iedere versie van het verhaal terugkomen als centrale ijkpunten, maar gaat er steeds meer meespelen, en komen vooral de menselijke problemen en emoties naar voren als belangrijkste aandachtspunten. Aan de structuur van de serie ligt een duidelijke boodschap ten grondslag: er zitten vele kanten en “waarheden” aan een verhaal, en je zou niet te snel klaar moeten staan met je oordeel. Vaak blijkt een personage dat in één van de verhalen als schurk wordt aangemerkt, in een volgend verhaal eigenlijk heel menselijk en soms zelfs compleet zonder schuld te zijn, met zo zijn eigen begrijpelijke wensen, frustraties en problemen.
In de film komen verschillende thema’s, trauma’s, en maatschappelijke dilemma’s voorbij. Discriminatie en de acceptatie van immigranten, draagmoederschap, schuld en boetedoening, geloof, en nog veel meer. Deze onderwerpen worden vaak van verschillende kanten belicht en laat het goeddeels aan de kijker om hierover te oordelen. De serie is stijlvol gefilmd, de setting is perfect gekozen – het pittoreske Friese dorpje Oosterlittens stond model voor Barslet – en de sfeer is tijdloos: een aantrekkelijke, geloofwaardige mix van jaren zestig en het heden. De naam “Barslet” is bewust dubbelzinnig, want het dorpje met deze naam kent ook een vrouw die aan deze kwalificatie voldoet, maar ook zij is niet met een term te vangen. Ze is levenslustig, geniet van mannelijke aandacht, maar ze is ook onzeker en soms juist het slachtoffer. En ook al weet ze verschillende mannen te verleiden, ze blijft toch sympathiek overkomen en het is uiteindelijk moeilijk om haar veel kwalijk te nemen.
Het acteerwerk is meestal uitstekend, waarbij vooral de vrouwen opvallen. Sanneke Bos heeft het duidelijk moeilijk als kleuterjuf Roelie en aanstaande moeder van een kind waarvan haar eigen zus draagmoeder is, en speelt mooi de nuances van haar obsessie en onzekerheden. En Sallie Harmsen blijft, na haar geweldige rol in ‘Het echte leven’, een ware revelatie. ‘De geheimen van Barslet’ is inmiddels op dvd verschenen maar de losse afleveringen kunnen wel het beste met enige tussenpozen bekeken worden. Het is weliswaar interessant om steeds hetzelfde vanuit een ander perspectief te zien, maar kort na elkaar bekeken, kan dit toch enigszins eentonig overkomen. Weer diezelfde branden, weer dat ene vreselijke sterfgeval, weer die klopjacht die uitbreekt tegen het einde van de aflevering(en). Ook zijn sommige handelingen van personages wat onwaarschijnlijk en maakt niet elk personage een even bevredigende ontwikkeling door. Maar over het geheel genomen is ‘De geheimen van Barslet’ een ambitieuze, sterk geacteerde, interessante en zeer goed geslaagde dramaserie.
Parool Maandag 19 november PS 19, Han Lips
BARSLET, ONHEILSPELLENDE EN ENERVERENDE DOLLEMANSRIT Even leek het erop alsof 'De geheimen van Barslet' toçh nog op een teleurstelling zou uitlopen. De eerste af- leveringen van de dramaserie waren veelbelovend. De cast, met onder anderen Raymond Thiry, Sally Harmsen en Teun Luijkx, wekte met gemak het fictieve en tijdloze Hollandse dorp Barslet tot leven. En wat voor leven leiden ze daar; Er vliegen een auto, poli- tiebureau en boerderij in brand. Een gewaagd spel van de dorpsjeugd leidt tot de dood van één van hen. De barvrouw duikt in een paar dagen tijd met vier mannen in bed, onder wie een familielid. En het regent heel veel vissen. Toch deed de aflevering van vorige week vrezen voor een anticlimax. Dat had te maken met de opzet van de serie, waarbij telkens dezelfde gebeurtenissen door de ogen van een ander personage worden verteld. Het verhaal van super- marktmedewerker Jahwar leek te veel op dat van zijn dochter Nashwa, die in de derde aflevering centraal stond.
Het slot van afgelopen zaterdag was een stuk minder voor- spelbaar. Eerder hadden we al gezien dat schooljuf Roelie moeite had met het feit dat ze geen kinderen kon krijgen. Zaterdag bleek dat haar problemen wat dieper geworteld zijn. En hoe want haar gekonkel zet het hele dorp op stelten. "We zijn allemaal blind geweest, ik ook. En ik, ik had het moeten voorkomen," verzucht politieagent Björn. Gelukkig was hij ook blind. Anders hadden wij als kijkers deze onheil- spellende en enerverende dollemansrit moeten missen.
De Telegraaf, 8 oktober 2012, door Marcel Peereboom Voller
In de jaren negentig van de vorige eeuw keek Nederland naar de serie Twin Peaks. FBI-agent Dale Cooper werd naar dit dorpje uitgezonden om een moord te onderzoeken, maar de geheimzinnige inwoners en vreemde gebeurtenissen zetten hem telkens op het verkeerde been. Ook de kijker werd verrast door de plotwendingen en het was een sport onder Twin Peaks-fans om de meest obscure details van de cultserie te verklaren. De nieuwe dramaserie De geheimen van Barslet (NCRV/ NTR) ademt dezelfde mysterieuze sfeer: Politieman Bjorn Moonen verhuist van de grote stad naar het dorpje Barslet. Hij is de nieuwe agent van de op het eerste gezicht slaperige plattelands- gemeente. Maar al snel blijkt er een pyromaan actief en ontmoet hij de onstuimige Manon, die achter de tap van het café staat en de naam van haar dorpje eer aan doet.
Net als de andere inwoners lijkt ook zij iets te verbergen te hebben. Hoogtepunten van de eerste aflevering waren twee vervreemdende taferelen: bekeken door de ogen van de nieuwkomer zag het dorpsfeest er uit als een onheilspellend ritueel. Goed gedaan. En er was het moment dat het duizenden vissen regende. Nu kwamen de vissen niet zomaar uit de lucht vallen aangezien het hoe, wat en waarom van deze scène vorige week uit de doeken werd gedaan in De wereld draait door. Daardoor was de verrassing er een beetje af, maar indrukwekkend was het wel. Zo blijft de kijker na dit Twin Peaks in de polder vol vragen zitten, waardoor je vanzelf naar aflevering twee verlangt. En dat is natuurlijk precies de bedoeling van de makers...
Volkskrant, 28 augustus 2012
De geheimen van Barslet (NCRV en NTR, vanaf zaterdag 6 oktober, 20:20 uur op Nederland 2)
Nederland is verslingerd aan Scandinavische series zoals The killing en Borgen, maar ook op eigen bodem worden goede dramaseries gemaakt. Een daarvan is De geheimen van Barslet, de zevendelige reeks die de NCRV en NTR samen uitzenden vanaf zaterdag 6 oktober. In het dorpje Barslet gebeuren vreemde dingen: op klaarlichte dag regent het vissen, een jongetje kan de toekomst voorspellen en geregeld vliegt er een woonhuis, politiebureau of auto in brand. De gebeurtenissen blijven gedurende de afleveringen hetzelfde, alleen worden ze steeds vanuit het gezichtspunt van een andere dorpsbewoner verteld. Zo moet het de kijker langzaam duidelijk worden waarom de dorpelingen graag vaak en veelbetekenend zwijgen en vooral veel te verbergen lijken te hebben.
Een van de inwoners verklaart in de eerste aflevering aan de zojuist gearriveerde nieuwe politieagent de ietwat vreemde naam van het dorp: ‘Bars is ruw, let is mens: ruwe mens.’ Op het eerste gezicht is daar weinig van te zien. Barslet lijkt een doodgewoon dorpje, waar jongeren met brommers over de dijk scheuren, waar af en toe een eenzame bus door het landschap rijdt, en waar de vele blonde, rondborstige vrouwen eruitzien alsof ze zojuist uit een reclame van een kaasfabrikant zijn gestapt. Schijn bedriegt, ontdekt de nieuwkomer in de vorm van politieagent Bjorn (Dragan Bakema) al snel. Hij heeft als buitenstaander veel moeite de dorpse mores te doorgronden.
NRC Handelsblad, 6 oktober 2012, door Charlotte van ’t Wout
In het echte Barslet blijft niets lang geheim De dramaserie De geheimen van Barslet werd opgenomen in het Friese dorpje Easter- littens. Net zo gesloten, net zo nuchter. Het is stil in Easterlittens. Op donderdagmiddag twee uur, als de kinderen op het drie klassen tellende dorpsschooltje zitten, de moeders hun werk doen in de verpleging of thuiszorg en de vaders in de bouw, is er niemand op straat. Het Friese dorp ligt er netjes bij. De tuinen zijn aangeharkt, de gevels schoongespoten. Op het kerkhofje naast de protestantse kerk, waar nog iedere drie weken een dienst wordt gehouden, heeft het graf van een kleuter die twintig jaar geleden stierf verse bloemen. Hier vonden twee jaar geleden de opnames plaats van De geheimen van Barslet, vanaf vanavond op tv. De ambitieuze dramaserie met een budget van 3,5 miljoen euro lag sindsdien op de plank, omdat de publieke omroep per seizoen maar één ‘auteursserie’ tegelijk uitzendt; recent waren dat A’dam-E.V.A. en Lijn 32. De serie draait om de geheimen van een klein plattelandsdorp, waar veel ruwe (‘bars’ in het dialect van de serie) mensen (‘let’) wonen. Ze roddelen, konkelen, gaan veelvul- dig vreemd, en dan zijn er ook nog mysterieuze branden en een vissenregen. Van de 78 draaidagen van de serie werd meer dan de helft geschoten in Easterlittens (Oosterlittens), waar 470 mensen wonen.
Het dorpsplein was zeer geschikt: met een groot café, en een huis dat dienst kon doen als politiebureau. Tineke Hallema (62) doet open bij het huisje waar in de serie het politiebureau is. Haar dochter woont er tijdelijk met haar gezin, in afwachting van een nieuwbouwhuis dat in een weiland naast het dorp is verschenen. Haar kleinzoon was - zoals bijna heel het dorp - figurant in Barslet, vertelt ze [..]. Ze is enthousiast over de opnames. Ze namen wel het hele dorp over, die jongens van de film. Dan mocht er op zaterdag geen gras worden gemaaid, vanwege de herrie. Dat was lastig. Maar het was ook mooi. Zo veel gebeurt er normaal niet in Easterlittens. ,,Je wordt als dorp toch op de kaart gezet.
Toen Geert Mak zijn boek over Jorwerd schreef kenden mensen dat dorp daarna ook.". Een beetje zorgen maakt Hallema zich wel, of de rest van het land nu niet het idee krijgt dat iedereen in Friesland nog op klompen loopt. ,,Alsof wij wars zijn van moderne dingen." De geheimen van Barslet speelt zich af in een onbestemde tijd. Anjet Daanje schreef het scenario met haar eigen jeugd in gedachten. Ze groeide op in de jaren 70 in het Drentse Wijster, bekend van de Molukse treinkaping. Ze houdt van gesloten gemeenschappen. Dus heeft de dorpsagent van Barslet wel een laptop, maar niemand een mobiele telefoon. De buitenwereld lijkt volledig afwezig. Dragan Bakema, die politieagent Bjorn speelt, noemt Barslet ,,een dorp dat niet meer bestaat". ,,Tijd of moderniteit, bepaalt niets in Barslet. Het is een soort Duckstad. Er is een bank, een café, een politiebureau. Dat heb je nergens meer." [...] De eerste aflevering van de serie, vanavond, kunnen de dorpelingen samen bekijken op een groot scherm op het plein voor het café. Sommigen zagen al eerder afleveringen, waarbij ze vooral op de voor hen bekende figuranten hadden gelet. Dat hun dorp uit de serie dreigend en gesloten oogt, zagen ze niet. Kapster Anke Rodenhuis (45), die hielp met de grime van de serie: ,,Dan staat er ineens een huis op een plek waar dat helemaal niet hoort te staan.” Ook met de heftige seksscènes hadden ze geen moeite. Tineke Hallema: ,,0h, zolang wij zelf niet uit de kleren gaan." Dat is die Friese nuchterheid.
Trouw, 1 september 2012, door Hans Nauta
Nederlands televisiedrama succesvoller dan ooit Het nieuwe tv-seizoen staat op het punt te beginnen. Wat kunnen we verwachten nu de publieke omroep te maken krijgt met bezuinigingen en de concurrentiestrijd bij de commerciële zenders groter is dan ooit? Slot van een drieluik: de dramaseries. Het is haast een bijbelse plaag die het dorpje Barslet treft. Politieagent Bjorn Moonen zit achter het café te roken, als er zomaar een vis voor hem neervalt. Daar ligt-ie te spartelen op de binnenplaats. Moonen kijkt om zich heen, dan naarboven, en daar slaat een tweede vis midden in zijn gezicht. De hemel barst open: duizenden vissen kletteren neer op de keien, door autoruiten, op verbijsterde dorpelingen.
In de tv-serie De geheimen van Barslet loopt Moonen, gespeeld door Dragan Bakema, tegen veel meer onverklaarbare gebeurtenissen aan. De meeste worden opgelost, maar de vissenregen blijft na zeven afleveringen een mysterie. Toch kan zoiets echt gebeuren, zegt Anjet Daanje, bedenkster en scenarioschrijfster van de NTR/NCRV-serie. Tijdens een slapeloze nacht zag ze een tv-programma over een Amerikaans stel dat het in de jaren dertig was overkomen. “De vrouw probeerde de vissen nog te redden door ze in haar rok te nemen en in de sloot te werpen.” De geheimen van Barslet, vanaf oktober op tv, is één van de nieuwe dramaseries die televisiedirecteur Gerard Timmer deze zomer noemde als aanwinst voor ‘het rijkste podium van Nederland’, oftewel de Nederlandse Publieke Omroep. Het woord bezuini- ging kwam in zijn presentatie niet voor. Integendeel, hij vertelde dat podium te gaan vernieuwen. Neder- lands drama is daarbij een belangrijke troef. [...]
Nederlands televisiedrama maakt een bloeiperiode door. De afgelopen jaren waren er genoeg hits om die stelling te onderbouwen. Van Annie MG (2010) tot A’dam E.V.A. (2011): goed besproken door kenners, goed bekeken door het publiek. Dat succes past in een internationale trend, zegt Hans Maarten van den Brink, directeur van het Mediafonds dat subsidies verstrekt aan omroepen en producenten. “Wereldwijd zie je een opleving van tv-drama. Op televisie gebeuren interessantere dingen dan in de bioscopen. Niet alleen bij het Amerikaanse productiehuis HBO, ook bij ons.” [...]
De omroepen, de netmanagers en de fondsen zijn beter gaan samenwerken en werken ook ‘minder hapsnap’ dankzij de duidelijke profilering van de drie zenders, verklaart Blok de bloei. “Sinds 2010 zijn we aan het oogsten.” Een en al goed nieuws. Toch niet: de ommekeer is in zicht, zegt Blok, die als eindredacteur verbonden is aan de NTR. “We zitten in de glijdende schaal naar beneden. Wat de bezui- nigingen betreft moet de grote klap nog komen.” Bedenk dat het drie tot vijf jaar duurt om een serie te maken, zegt Van den Brink. “Komend seizoen plukken we de vruchten van wat toen is bedacht, geschreven, goedgekeurd. Zo’n serie als De geheimen van Barslet ligt al lang klaar.” Al in 2006 begon Daanje te schrijven. Overigens heeft de publieke omroep de serie een jaar uitge- steld. Blok: “Dat gebeurt vaker met dramaseries en het is ons een doorn in het oog. Voor sport en nieuws is wel altijd zendtijd genoeg.” Drama is een duur genre en daarom een doelwit bij bezuinigingen. De geheimen van Barslet kost 3,2 miljoen euro. Prijzig waren de speciale effecten: de vissenregen vereiste heel wat computerwerk en verder brandt in Barslet het een en ander af. In prijs is de serie vergelijkbaar met Annie MG, kostbaar door alle zang en dans. [...]
“Zoals onze filmindustrie geen Hollywood moet spelen, moeten onze dramaseries niet op die uit Scandinavië gaan lijken”, vindt scenarioschrijfster Daanje. “We moeten vooral onszelf zien te vinden, en dat kan door veel te maken.” Ze vreest dat we de komende jaren simpeler drama gaan zien. Ook Blok vreest voor vervlakking. “In Spanje, Duitsland en Frankrijk krijgen kijkers vooral melodrama’s, ziekenhuis- en flauwe politieseries voorgeschoteld. Die kant moeten we niet op.” [...]
Daanje doorloopt het klassieke talententraject. Als kind schreef ze hoorspelen en filmscenario’s die ze met haar broer verfilmde. Ze schreef vanaf 2001 korte films voor de NPS die opvielen. Daardoor kreeg ze de kans om een speelfilm te schrijven (Schemer) en de serie over Barslet. [...] Ze heeft een nieuw idee ingediend bij de NCRV, zoals ze ooit twee A4-tjes over De geheimen van Barslet naar de NPS stuurde. Paragon, dat zich afspeelt op een eiland. “Ik merk dat Hilversum afwachtender is geworden door fusies en bezuinigingen die de omroepen boven het hoofd hangen. Niemand durft nog zo goed.” De economische crisis kan ook een argument zijn om juist op drama te blijven inzetten, zegt Blok. “Ook in tijden van ellende wil je iets waardevols zien, wat fijn is om naar te kijken en waarin je je kunt verliezen.”
Trouw, 8 oktober 2012, door Willem Pekelder
Hemelse vissen en helse branden in Fries dorpje Het was de week van de wonderbaarlijke visregen. Meer dan 2500 exemplaren daalden uit de hemel neer in de nieuwe NCRV/NTR-dramaserie De geheimen van Barslet. Matthijs van Nieuwkerk had op zijn bureau het ‘mirakel’ van Barslet gevisualiseerd: een berg namaakvissen. [...] Over voorpubliciteit had de nieuwe serie niet te klagen. Vóór deel één op tv was, had de reeks al drie nominaties voor Gouden Kalveren op zak. De VPRO liet in ‘Het gala van de Nederlandse Film’ nogmaals de trailer met vallende vissen zien. Niettemin had de jury anders besloten. Geen Beelden voor Barslet. De serie is er niet minder om. Je voelt vanaf de eerste minuut een zinderende spanning, al komt dat mede doordat we al dagenlang lekker worden gemaakt . Een marketingprijs is het minste waarmee men deze reeks mag belonen.
Toch is ook het acteerwerk van grote klasse. Hoofdrolspelers Dragan Bakema (dorpsagent Bjorn) en Sallie Harmsen (serveerster Manon) wekken in deel één voldoende nieuwsgierigheid om ook volgende week weer te willen vertoeven in het denkbeeldige dorp in Friesland (in werkelijkheid Easterlittens), waar plagen van Bijbelse proporties plaatsvinden: niet alleen hemelse vissen, maar ook helse branden. Dat alles gegoten in een surrealistisch jaren-vijftigsfeertje: touwtje springende meisjes in jurken, dreigend klokgebeier, kerkgang op zondag en een agent die met z’n wrede aanpak tegenwoordig meteen Kamervragen zou krijgen van Emile Roemer. Het scenario (van Anjet Daanje) is ingenieus, bijna wiskundig, en bovenal een dramaturgisch hoogstandje. De apocalyptische gebeurtenissen worden elke aflevering vanuit een andere hoofd- persoon bezien: één verhaal, zeven waarheden. Ik krijg hetzelfde gevoel als bij lezing van Belcampo’s Het grote gebeuren: de eindtijd is aangebroken. Dat een jaar later nog vissen werden teruggevonden in de dakgoten van Easterlittens maakt me er niet geruster op.
De Groene Amsterdammer, 5 oktober 2012, door Walter van der Kooi
Snelkookpan van hartstochten [...] Een nieuw groot project, De geheimen van Barslet, deze keer van de combinatie NCRV-NTR. Tegenhanger van A’dam–E.V.A waarin de grote stad niet alleen decor maar ook onderwerp was. Barslet is dorpsdrama waarin betrekkingen tussen mensen bepaald worden door kleine schaal, sociale controle, isolement. Vergeet de kneuterigheid van Dokter Deen en de ongein van Dokter Tinus: dit is ambitieus en heftig drama.
In de eerste aflevering arriveert de vreemdeling uit de klassieke dramaturgie in persoon van de nieuwe politieagent. Door zijn ogen zien we een gemeenschap waarvan we de verhoudingen en codes moeten gaan ontsluieren. En de geheimen die legio en heftig zijn. Barslet is geen gewoon dorp, het is een snelkookpan van hartstochten. Deels is het archaïsch (welk dorp heeft nog een eigen agent en cel?), deels actueel (de Iraakse vluchteling en zijn trauma’s). Deels is het realistisch, deels magisch: wie het vissen laat regenen zet hoog in [...] De ambitie van de productie ligt ook in de vorm: sleutelscènes uit de eerste aflevering komen in alle volgende terug, steeds bezien vanuit het perspectief van een ander personage. Vanaf aflevering twee is de agent figurant. Steeds dus ook die wonderbaarlijke regen die elk personage overvalt in een andere, maar steeds cruciale situatie in haar/zijn leven. Het is een dramaturgische en productionele tour de force. [...]
GPD (regionale kranten), 6 oktober 2012, door Rivka Groenier
Een dorp met meerdere waarheden Het regent vissen en elke keer als de promiscue barvrouw met een nieuwe man aanpapt vliegt er iets in de fik. De nieuwe dramaserie De geheimen van Barslet zit vol wonderlijke gebeurtenissen. Maar niets is wat het lijkt. [...]
De nieuwe zevendelige dramaserie De geheimen van Barslet, een coproductie van NTR en de NCRV, laat zich nog het beste omschrijven als een dorpse mozaïekvertelling met een vleugje Twin Peaks. Opletten is geboden bij deze acht- baanrit vol tijdssprongen. Een tikje experimenteel dekt de lading ook aardig. Cruciale gebeurtenissen komen in meerdere afleveringen terug en worden telkens vanuit het perspectief van een andere hoofdrolspeler verteld, waardoor de zaken keer op keer niet zo eenduidig blijken zijn als ze aanvankelijk leken. Telkens valt er een puzzelstukje op zijn plek. Aan het einde van de rit is de hele puzzel opgelost, belooft scenarioschrijfster Anjet Daanje. Het is maar goed dat ze wiskunde studeerde - ,,Ik ben zelfs nog een jaar aio geweest aan de Universiteit van Eindhoven’’ - voordat ze besloot dat ze toch liever schrijfster wilde zijn. ,,Als ik niet zo logisch kon denken, was dit me namelijk niet gelukt.’’ Met het basisidee van de wonderlijke serie liep ze al jaren rond. ,,Ik wilde al heel lang een script schrijven over een klein dorp waar allerlei vreemde dingen gebeu- ren. Omdat ik zelf in een dorp ben opgegroeid ken ik dat wereldje goed. Het is een prachtige gesloten microkosmos, waar je veel in kwijt kunt.’’
Ze maakte jarenlang noties van vreemde zaken die ze misschien kon gebruiken. Die vissenregen – het enige geheim dat niet wordt ontrafeld - moest er in, dat stond van meet af aan vast. ,,Een jaar of tien geleden zag ik een programma op Discovery Channel over gekke dingen die uit de lucht vielen. Daar kwam ook echtpaar in voor dat in de jaren dertig uit wandelen was toen het opeens vissen regende. Niemand wist waar ze vandaan kwamen en, dat vond ik nog het mooiste, die vrouw heeft er zo veel mogelijk in haar schort geschept om ze in de sloot te kieperen.’’ De scène waarin het pittoreske dorpsplein wordt bedolven onder een berg spartelende vissen, is even spectaculair als bevreemdend. Een kleine geruststelling voor dierenliefhebbers: er werden geen levende vissen gebruikt. De vissen die vanaf hoogwerkers op de acteurs werden gekieperd, zijn van kunststof, de levensechte exemplaren werden digitaal toegevoegd. De geheimen van Barslet werd volledig opgeno- men in het 400 zielen tellende Friese dorp Ooster- littens. In 80 draaidagen voor een voor Nederlandse begrippen flink budget van 3,5 miljoen euro. Oosterlittens is maar wat trots op de hoofdrol. De vijftig man sterke karavaan van cast en crew werd gastvrij onthaald en de bewoners lieten zich dankbaar inzetten als figuranten. [...]
Met de tijdsduiding was hij opzettelijk minder precies. Het verhaal speelt zich af in de jaren zestig – de jeugd van de schrijfster - maar de dorpsagent maakt zijn aantekeningen op een moderne laptop en er verschijnt zelfs een mobiel pinapparaatje in beeld. Het ene moment rammelt er een oude bus voorbij, dan staat er een moderne SUV op het erf. Alle mannen dragen hemden, alle vrouwen jurken en televisie en radio lijken niet te bestaan, maar je ziet wél hypermoderne windmolens. Paval Conen: ,,Die ‘fouten’ hebben we er bewust in gestopt om de serie een soort tijdloosheid te geven. We wilden niet een verhaal dat over vijf jaar verouderd is.
De setting is een dorp in de jaren zestig maar de problematiek die wordt aangesneden is heel modern. Er woont een asielzoekersgezin in het dorp, er is sprake van versluierde discriminatie, dat zijn thema’s van nu. Een onderwerp als draag- moederschap werd in die tijd in een zwartekousen- dorp ook echt niet open en bloot besproken.’’ Volgens de regisseur kun je elke aflvering van de erie zien als een compleet verhaal rond één personage. ,,De ene aflevering is heel verstild, en dan beland je weer in een emotionele achtbaan.’’ De geheimen van Barslet (voor wie het zich afvraagt: ja, de titel is dubbelzinnig bedoeld), hapt lekker weg. Het is spannend en bij vlagen zelfs een tikje soapy. Maar het is ook een serie met een bloedserieuze boodschap, daar doen de makers bepaald niet geheimzinnig over. Daanje: ,,Mensen denken vaak erg zwart-wit. Als iedereen zou beseffen dat er vaak meerdere waarheden zijn, dan zag de wereld er heel anders uit.’’ Paval Conen trekt de vergelijking met het actuele ‘politieke circus’. ,,Iedereen verkondigt daarin zijn waarheid alsof het de enige is. Maar zo simpel is het natuurlijk nooit.’’